’Het is echt heel simpel”, zegt cardioloog Paul Hugenholtz. “Er hoeven veel minder mensen dood te gaan of ongelukkig te worden als gevolg van hart-en vaatziekten.” Zijn collega’s geloven in pillen, dotteren en snijden. Hij denkt dat het heel anders kan: voorkomen.

Dat is immers veel beter dan genezen. Prof. dr. P.G. Hugenholtz is emeritus hoogleraar aan de Erasmus universiteit en erevoorzitter van de Europese Vereniging van Cardiologie. Hij is een medicus met grote staat van dienst. “Dotteren, het maken van bypasses en het transplanteren van volledige harten. Dat is het beeld wat we hebben van onze top cardiologen. En daar zijn ze ook goed in. Bij infarcten van het hart, verstopte slagaderen in het lichaam of die in de hersenen – de bekende ‘hersenbloeding’ – moet de vaatchirurg er aan te pas komen. Maar dan is het al te laat, het is duur en zorgt voor onnodig leed”, zegt Hugenholtz. Hij is inmiddels 84, maar behoort nog steeds tot de vernieuwers van de cardiologie.

In de EU en de VS is 58% van alle sterftegevallen, veelal voortijdige, toe te schrijven aan hart -en vaatziekten. Dat percentage stijgt nog steeds.
“Nergens voor nodig”, zegt Hugenholtz beslist. “Het probleem zit ‘m in de plaquevorming in onze slagaderen, een ziekte die zo’n eeuw geleden nauwelijks voorkwam. Het is een luxe probleem waar het lichaam mee te maken krijgt omdat het nog steeds niet gewend is aan geïndustrialiseerde voeding, die soms een relatief tekort aan bepaalde voedingsstoffen met zich brengt.
En hoe zit het nu met ons? Hugenholtz: “Als we zouden eten zoals het moet, zouden we dagelijks tenminste 500 gram vers rood fruit en groenten dienen te consumeren. Dat zou volgens de grote Europese EPIC HEART studie de sterfte met 20% reduceren. Alleen in de zuidelijke landen van Europa – met slechts 18% van de totale bevolking! – komt men in de buurt van de gewenste innames.“

Hij schopt een heilig huisje van de cardiologie omver. Aderverkalking, zoals plaquevorming in de volksmond heet, is niet het gevolg van ouderdom zoals men voor WO II dacht. Het is ook niet alleen het gevolg van te vet eten zoals velen nog steeds denken. Het is het gevolg van ontstekingen aan het endotheel, de binnenbekleding van onze aderen. Die gedachte werd voor het eerst geformuleerd door Russell Ross aan het einde van de jaren 90 van de vorige eeuw. In 2002 schreef Peter Libby in de Scientific American het voor de nieuwlichters klassieke artikel Atherosclerosis, the New View. Daarin wordt uitgelegd hoe het slecht functioneren van het endotheel tot de vorming van plaque leidt. Dat effect bouwt zich op vanaf de puberteit en soms al daarvoor, zoals kindercardiologen kunnen beamen. Het endotheel heeft een oppervlakte van 7 voetbalvelden als je alle cellen naast elkaar neer zou leggen. Als het ontsteekt, kan het niet meer kan doen wat het moet doen: bloedvaten in fracties van seconden laten verwijden of vernauwen om de bloeddruk op het gewenste niveau te houden. Werkt die logistieke functie van ons endotheel niet meer, dan klontert het bloedvat dicht. Dat zorgt voor infarcten die tot de dood of fysieke en geestelijke handicaps voor de rest van iemands leven kunnen zorgen.

In het AMC werd op basis van de ‘New View’ en vele experimenten, uitgebreid onderzoek bij mensen gedaan. De resultaten deze zgn. PRIME studie werden vorig jaar gepubliceerd in het British Journal of Nutrition. Voor het eerst werd daarin wetenschappelijk aangetoond dat polyfenolen uit rode wijn een rem kunnen zetten op ontstekingsfactoren én dat ze de functie van de vaatwand kunnen herstellen. In de internationale reuzenstudie JUPITER werd in de VS en EU bovendien aangetoond dat bij mensen die wel verhoogde ontstekingsfactoren hadden maar een normaal cholesterolniveau, al binnen anderhalf jaar een sterke daling van ziekte en dood optrad ten opzichte van de controlegroep. Een eerder verschenen studie (Chiva Blanch et al.) toonde aan dat polyfenolen uit wijn ook bij patiënten met angiografisch bewezen atherosclerose van de kransslagaderen en op statine therapie, de complicaties kunnen verminderen.
Voor Hugenholtz is het duidelijk. Hij stelt onomwonden dat deze studies aantonen dat wijnpolyfenolen werken. Ze kunnen niet alleen het ontstaan van plaques voorkomen, maar – zo laten althans proeven met dieren zien – deze ook terugdringen dan wel stabiliseren. ‘’Weg met het snijden en overmatig toedienen van dure medicijnen wanneer je de ziekte kunt voorkomen,” zegt hij.

Omdat het een natuurlijke stof is, is het moeilijk patenteerbaar. Daarom heeft tot nu toe geen enkele farmaceut interesse getoond in de capsules van gezuiverd en ingedroogd druivenschillenextract die Hugenholtz op de markt wil brengen. En dáárom heeft hij bedacht dat het anders moet. Daarvoor heeft hij een product ontwikkeld afgeleid van de onderzoeken die zijn gedaan. De 2 bijwerkingsloze capsules die je per dag neemt, staan gelijk aan 4 tot 6 glazen rode wijn of die 600 gram rood fruit. De kosten bedragen ongeveer 1.50 euro per dag en liggen daarmee stukken lager dan al het dotter- en snijwerk en de dure statines die mensen nu slikken.

Kijk voor meer informatie op www.in-vino-veritas.nl

Met dank aan Foodlog/Dick Veerman